پهلوگیری یکی از مراحل حیاتی در فرآیند عملیات بندری و دریانوردی است که در طی آن، کشتی‌ها و شناورها به اسکله نزدیک می‌شوند تا در محل خود ثابت شوند. در این مرحله، ایمنی و دقت بسیار بالایی لازم است، چرا که کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند منجر به بروز خسارت‌های جدی به کشتی، اسکله یا تجهیزات بندری مورد استفاده شود. در این بین، طناب دریایی به عنوان اصلی‌ترین ابزار اتصال کشتی به اسکله، نقش کلیدی در تضمین پایداری و ثبات شناورها ایفا می‌کند. استفاده از طناب‌های مقاوم، با کیفیت و متناسب با نوع شناور، از ضروریات عملیات پهلوگیری است. این طناب‌ها باید بتوانند فشار ناشی از حرکت امواج، جزر و مد و نیروی موتور کشتی را تحمل کنند. بدون اینکه دچار پارگی یا از کار افتادگی شوند. با توجه به اهمیت بالای این موضوع در این مقاله به بررسی بیشتر کاربرد طناب در پهلوگیری کشتی و بنادر خواهیم پرداخت.
مدت زمان تقریبی مطالعه‌ی این مقاله 6 دقیقه می‌باشد.
نقش طناب دریایی در ایمنی و پایداری پهلوگیری
طناب دریایی تنها وسیله‌ای است که کشتی را در زمان توقف در کنار اسکله نگه می‌دارد. از این رو کاربرد طناب در پهلوگیری کشتی بسیار بیشتر از چیزی است که به نظر می‌رسد. این طناب‌ها، با اتصال به بولاردهای روی اسکله و نقاط مشخصی از کشتی، تعادل و ثبات آن را در برابر تکان‌های طبیعی و مصنوعی حفظ می‌کنند. جنس، ضخامت، بافت و انعطاف پذیری طناب دریایی از عواملی است که در عملکرد آن تاثیر مستقیم دارد. طنابی که برای پهلوگیری استفاده می‌شود باید مقاومت بالایی در برابر کشش داشته باشد. در برابر رطوبت، نور خورشید و مواد شیمیایی دچار فرسایش نشود و در عین حال قابلیت انعطاف برای گره زدن آسان را داشته باشد. اهمیت انتخاب طناب دریایی مناسب نه تنها به امنیت کشتی و کارکنان آن مربوط می‌شود. بلکه تاثیر مستقیمی بر سرعت، دقت و ایمنی کل عملیات بندری دارد.
معرفی انواع طناب مناسب برای پهلوگیری
طناب پ پ یا پلی پروپیلن
طناب پ پ یا پلی پروپیلن یکی از پرکاربردترین طناب‌های دریایی است که در بسیاری از اسکله‌ها و شناورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع طناب، از الیاف مصنوعی پلیمری ساخته شده و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که باعث شده استفاده از آن برای پهلوگیری ایده‌آل می‌کند. وزن سبک این طناب باعث می‌شود حمل و نقل و کار با آن بسیار ساده باشد و در عین حال، خاصیت شناوری آن نیز در محیط‌های آبی یک مزیت مهم به شمار می‌رود. مقاومت بالا در برابر آب شور، اشعه UV و بسیاری از مواد شیمیایی، طول عمر بالای طناب پ پ را تضمین می‌کند و از پوسیدگی زودهنگام آن جلوگیری می‌نماید. این طناب قیمت مناسبی دارد و از نظر اقتصادی نیز انتخابی مقرون به صرفه برای استفاده در اسکله‌ها و بنادر بسیار مناسب است.
طناب ابریشم دریایی
طناب ابریشم دریایی که از الیاف مصنوعی مستحکم و نرم ساخته می‌شود، یکی از گزینه‌های مناسب برای استفاده در پهلوگیری کشتی‌های بزرگ، شناورهای صنعتی و عملیات‌های دریایی سنگین محسوب می‌شود. کاربرد طناب در پهلوگیری کشتی، علی‌رغم بافت نرم و انعطاف پذیر، از قدرت کششی بالایی برخوردار است. و در برابر وارد شدن فشارهای ناگهانی، ساییدگی و خوردگی ناشی از عوامل محیطی مقاوم عمل می‌کند. طناب ابریشم دریایی به دلیل نرمی در بافت ساخته شده، به راحتی گره زده می‌شود و هنگام باز کردن نیز مشکلی ایجاد نمی‌کند. دوام بالا، مقاومت در برابر شرایط سخت محیطی و حفظ عملکرد حتی در تماس طولانی با آب شور و روغن‌های مختلف، از جمله دلایلی هستند که این طناب را به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها در بین متخصصان عرشه تبدیل کرده‌اند.
این را هم بخوانید: کاربردهای طناب ابریشمی در ارتش و مشاغل وابسته چیست؟
نکاتی کلیدی برای انتخاب طناب مناسب پهلوگیری
برای آنکه بتوانید طناب مناسبی برای عملیات پهلوگیری انتخاب کنید. باید به مجموعه‌ای از عوامل مهم توجه داشته باشید که هر یک بر عملکرد نهایی طناب تاثیرگذار هستند. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع خواهیم پرداخت:
- نوع شناور: کاربرد طناب در پهلوگیری کشتی وابستگی زیادی به نوع شناور دارد. کشتی‌های بزرگ‌تر به طناب‌هایی با ضخامت و مقاومت بیشتر نیاز دارند، در حالی که برای قایق‌های کوچک‌تر می‌توان از طناب‌های سبک‌تر استفاده کرد.
- شرایط محیطی بندرگاه: اگر منطقه‌ی پهلوگیری در معرض امواج آبی شدید. جزر و مد یا وزش باد شدید است، باید از طناب‌هایی با قدرت تحمل بالا و انعطاف پذیری مناسب استفاده کرد.
- سهولت در استفاده: طناب‌هایی که بافت نرم‌تری دارند، گره زدن و بازکردن آن‌ها راحت‌تر است و باعث تسریع عملیات پهلوگیری می‌شوند.
- طول عمر و مقاومت: جنس تاثیر زیادی در کاربرد طناب در پهلوگیری کشتی دارد. که باید در برابر سایش، نور آفتاب، رطوبت و مواد شیمیایی مقاوم باشد تا در طول زمان عملکرد مطلوبی ارائه دهد.
نکاتی کلیدی برای انتخاب طناب مناسب پهلوگیری
انتخاب طناب مناسب برای پهلوگیری، تنها یک اقدام فنی ساده نیست، بلکه بخشی از سیستم ایمنی و مدیریت ریسک در صنعت دریایی محسوب می‌شود. طناب‌هایی مانند طناب پ پ یا پلی پروپیلن با برخورداری از ویژگی‌هایی مانند وزن کم، شناوری بالا و قیمت مناسب و همچنین طناب ابریشم دریایی با دوام بالا، انعطاف‌پذیری و استحکام زیاد، هرکدام برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند. درک تفاوت‌ها و کاربردهای هر نوع طناب، به اپراتورها و مدیران بندری کمک می‌کند تا عملیات پهلوگیری را با دقت، سرعت و ایمنی بیشتری به انجام برسانند. در این مقاله سعی کردیم تا با بررسی بیشتر کاربرد طناب در پهلوگیری کشتی، با نکات پیرامون این حوزه آشنا شده و بتوانیم طنابی متناسب با نیازهای کاری خود انتخاب کنیم.