ابریشم، یکی از قدیمیترین و باارزشترین الیاف طبیعی جهان است که از گذشته تا به امروز در بسیاری از صنایع، از جمله ساخت طنابهای با کیفیت و مقاوم استفاده میشود. طنابهای ابریشمی به دلیل ویژگیهای منحصربهفرد خود از جمله استحکام بسیار بالا، نرمی و دوام در طولانی مدت در مصارف مختلفی به کار گرفته میشوند. به همین علت چیستی و فرایند تولید این محصولات خود جایگاه مهمی در صنایع امروزی پیدا کرده است که شناخت بیشتر آن موجب افزایش دانش در این حوزه و انتخاب و خرید بهتر میشود. در این مقاله قصد داریم تا فرآیند تولید طنابهای ابریشمی از اولین مراحل استخراج ابریشم خام تا تولید نهایی طناب را بررسی میکنیم. این مقاله به طور خاص بر مراحل تولید طنابهای ابریشمی به روش سنتی و مدرن تمرکز دارد و به اهمیت این الیاف در صنایع مختلف میپردازد و هرکدام را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار خواهد داد.
مدت زمان تقریبی مطالعهی این مقاله 7 دقیقه میباشد.
الیاف ابریشم چیست؟
همانطور که از نامش پیداست ابریشم نوعی فیبر طبیعی است که از پیلههای کرم ابریشم به دست میآید. این کرمها از گونهای خاص از پروانهها تغذیه کرده و پیلههایی تولید میکنند که از پروتئینی به نام فیبروئین تشکیل شده است. از این رو ابریشم به دلیل ساختار پروتئینی خود، یکی از قویترین و سبکترین الیاف طبیعی در جهان است که قابلیت تبدیل به نخ و طنابهای با کیفیت را دارد. در ادامه به بررسی فرایند تولید طنابهای ابریشمی میپردازیم و هرکدام را به صورت مختصر و مفید توضیح خواهیم داد.
مراحل اولیه تولید طنابهای ابریشمی
برای تولید طنابهای ابریشمی، فرآیند از استخراج ابریشم خام از پیلههای کرم ابریشم آغاز میشود. مراحل اولیه شامل موارد زیر است:
- پرورش کرمهای ابریشم از طریق تغذیه آنها با برگهای توت انجام میشود. کرمها در طی دورهای حدود 30 روزه رشد کرده و شروع به تولید پیله میکنند. این پیلهها مقدار زیادی ابریشم در خود دارند که در هنگام برداشت، از اهمیت بالایی برخوردار میشوند.
- هنگامی که کرمهای ابریشم پیلهها را تولید کردند، پیلهها جمعآوری و آماده فرآوری میشوند. این مرحله از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است، زیرا کیفیت طناب نهایی انواع طناب ابریشمی به کیفیت پیلهها بستگی دارد.
- در مرحلهی بعدی پیلهها در آب جوشانده میشوند تا فیبرهای ابریشم آزاد شده و بتوان آنها را به صورت نخ استخراج کرد. هر پیله شامل حدودا 300 تا 900 متر نخ ابریشم است که پس از شستشو و خشک شدن به الیاف ابریشمی خالص تبدیل میشود. پس از برداشت، تمامی الیاف جهت نخ ریسی به کارخانه منتقل میشوند.
- مرحله بعدی نخریسی شامل تبدیل الیاف بلند و نازک ابریشمی به نخهای مستحکم و باکیفیت است. نخهای ابریشمی برای استفاده در طنابسازی باید از حداقل ضخامت و حداکثر مقاومت برخوردار باشند. به همین علت این مرحله یکی از مهمترین فاکتورها در هنگام خرید انواع طنابهای ابریشمی محسوب میشود.
روشهای نخریسی سنتی
در روش سنتی، نخهای ابریشمی به صورت دستی و با استفاده از چرخهای نخریسی بافته میشوند. این روش زمانبر است اما کیفیت نخهای تولیدی به طرز قابلتوجهی بالا است. این روش برای مصارف صنعتی کاربردی نداشته و امروزه صرفا برای امور کارگاهی کوچک مورد استفاده قرار میگیرد.
این را هم بخوانید: 4 نکته برای افزایش طول عمر طناب ابریشمی
روشهای نخریسی صنعتی
با پیشرفت فناوری، تولید نخهای ابریشمی با استفاده از ماشینآلات پیشرفته صورت میگیرد. این نوع طنابهای ابریشمی در کارخانهها و به صورت تخصصی صورت میگیرد که نیاز مشاغل بسیاری را برطرف میکند. دقت در انجام فرایند نخ ریسی و سرعت بالا از جمله ویژگیهای اصلی این روش محسوب میشوند.
بافت و تولید طناب ابریشمی
پس از تهیه نخهای ابریشمی، فرآیند بافت طناب آغاز میشود. بافت طنابهای ابریشمی به دو روش عمده صورت میگیرد:
در بافت دستی، نخهای ابریشمی به صورت دستی توسط صنعتگران بافته میشوند. این فرآیند نیاز به دقت بالا و مهارت دارد و معمولاً برای تولید طنابهای تزئینی و لوکس و سفارشی برای مصارف دکوری استفاده میشود. اما در روش ماشینی، نخهای ابریشمی توسط دستگاههای مخصوص به صورت خودکار بافته میشوند. این روش به تولید سریعتر و مقرونبهصرفهتر طنابهای ابریشمی کمک میکند و محصول نهایی برای استفاده در مصارف صنعتی تولید میشوند.
ویژگیهای تولید طنابهای ابریشمی
حال که با فرایند تولید طناب ابریشمی آشنا شدید، بهتر است که با ویژگیهای اصلی آن نیز آشنا شویم. از آنجا که این محصول کاربردهای بسیار گستردهای در صنایع امروزی پیدا کرده است، دانستن این نکات خالی از لطف نیست.
- ابریشم به دلیل ساختار فیبری خود از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است و تا حد زیادی برای مصارف کششی و حمل بار از آن استفاده میشود. این ویژگیها خرید طنابهای ابریشمی را برای استفاده در مصارفی که نیاز به مقاومت بالا دارند، ایدهآل میسازد.
- طنابهای ابریشمی برخلاف بسیاری از طنابهای دیگر، نرم و لطیف هستند. از این رو برای استفاده در صنایع خاص گزینه مناسبی هستند. به عنوان مثال در صنایع مختلف دریایی، استفاده از طناب با مقاومت بالا و برخوردار از نرمی و لطافت مطلوب از جمله موارد کلیدی و تاثیر گذار هستند.
-
ویژگیهای طناب ابریشمی
کاربردهای طناب ابریشمی در صنایع مختلف
تولید طنابهای ابریشمی باعث شد تا در طیف گستردهای از صنایع مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از کاربردهای مهم این طنابها عبارتند از:
تولید طنابهای ابریشمی در صنعت دریانوردی
استحکام و دوام طنابهای ابریشمی آنها را برای استفاده در کشتیرانی و صنایع دریایی مناسب میسازد. این محصول با برخورداری از نرمی و لطافت بالا و وزن سبکتر به نسبت سایر محصولات مشابه، به اولین انتخاب در حوزه کشتیرانی تبدیل شدهاند.
- ابریشم نسبت به رطوبت حساس است، بنابراین طنابهای ابریشمی باید در محیط خشک نگهداری شوند.
- برای حفظ لطافت و کیفیت ابریشم، بهتر است طنابهای ابریشمی را با دست و با آب سرد شستشو دهید.
- مواد شیمیایی قوی میتوانند به الیاف ابریشمی آسیب بزنند؛ بنابراین باید از تماس طناب ابریشمی با این مواد جلوگیری شود.
تولید طنابهای ابریشمی فرآیندی پیچیده و دقیق است که از مراحل پرورش کرم ابریشم تا تولید نهایی طناب به دقت انجام میشود. این طنابها به دلیل ویژگیهای خاص خود همچنان در صنایع مختلف از جمله مد، دکوراسیون و صنایع دستی محبوب هستند. با وجود پیشرفتهای فناوری، استفاده از روشهای سنتی در تولید طنابهای ابریشمی همچنان جایگاه ویژهای دارد و محصولات لوکس و باکیفیتی را به بازار ارائه میدهد. در این مقاله سعی کردیم تا با بررسی بیشتر نحوهی تولید طنابهای ابریشمی، با ویژگیهای این محصول بیشتر آشنا شده و از این طریق انتخاب بهتری در هنگام خرید داشته باشیم.