با گسترده شدن صنایع و فعالیت‌های آن، لزوم بر استفاده از تجهیزات مناسب برای پیشبرد اهداف تجاری بیشتر از پیش احساس می‌شود. برای ساخت سازه‌های تفریحی مثل تله کابین، نیاز به بکار بردن تجهیزات تخصصی و با استانداردهای جهانی داریم. سیم بکسل تله کابین یکی از مهمترین اجزای سیستم‌های حمل و نقل کابلی در ارتفاعات است. این نوع سیم بکسل به دلیل نقش حیاتی‌اش در ایمنی و عملکرد تله کابین‌ها، باید دارای کیفیت بالا، مقاومت مکانیکی عالی و استانداردهای بین‌المللی باشد. با توجه به اهمیت بالای این قطعه در صنایع، در این مقاله به بررسی ویژگی‌ها، کاربردها، ساختار و نکات مهم در انتخاب سیم بکسل تله کابین می‌پردازیم.
مدت زمان تقریبی مطالعه‌ی این مقاله 6 دقیقه می‌باشد.
سیم بکسل تله‌کابین چیست؟
قبل از هر چیز بهتر است که آشنایی بیشتری بر لزوم استفاده از سیم بکسل مناسب برای تله کابین داشته باشیم. سیم بکسل (Wire Rope) تله کابین کابلی فولادی است که از تابیدن چندین رشته سیم به دور یک هسته مرکزی ساخته می‌شود. این کابل‌ها به عنوان مسیر حرکت کابین‌ها و یا کشش آنها در سیستم‌های تله کابین استفاده می‌شوند. بسته به نوع تله کابین، سیم بکسل می‌تواند نقش حامل (Carrying Rope)، کشنده (Hauling Rope) یا ترکیبی از هر دو را ایفا کند. سیم بکسل مورد استفاده باید با داشتن قطر مناسب، بافت و ساختار خاص خود، توانایی تحمل وزن کابین‌ها و جابجایی آنها را داشته باشد. کاربرد اصلی سیم بکسل در تله‌کابین‌ها شامل موارد زیر است:
- حمل کابین‌ها در مسیر مشخص شده به صورت رفت و برگشتی
- ایجاد کشش لازم برای حرکت روان و ایمن تمامی کابین‌ها با حداکثر ایمنی
- مقاومت در برابر وزن کابین، بار و نیروهای جانبی شامل افراد، بار و اجسام
- امکان کار در شرایط جوی متغیر کوهستانی مانند برف، یخبندان و حتی گرمای بالا
تله کابین‌ها در پروژه‌های گردشگری کوهستانی، معادن، نیروگاه‌ها، حمل و نقل شهری و روستایی و حتی در بعضی از کارخانه‌های بزرگ کاربرد دارند. از این رو باید ضمن استفاده از سیم بکسل تله کابین مناسب، از بررسی دوره‌ای و اطمینان از سلامت آن غافل نشویم.
ساختار سیم بکسل تله کابین
به توجه به کارایی و شرایط مورد استفاده از سیم تله کابین، توجه به ویژگی‌های ساختاری آن جز مهمی از ایمنی و استاندارد کاری می‌باشد. ساختار سیم بکسل تله کابین به صورتی طراحی شده که حداکثر مقاومت و انعطاف پذیری را در شرایط سخت محیطی و فشارهای وارده فراهم کند. اجزای اصلی آن عبارت‌اند از:
- تعداد لایه‌ها (Strands): معمولاً شامل 6، 8 یا بیشتر لایه سیم تابیده شده است. تشخیص نوع دقیق سیم بکسل تله کابین بسته به نظر کارشناس و با توجه به مساحت، تعداد کابین و مقدار وزن قابل تحمل انتخاب می‌شود.
- مغزی (Core): مغزی می‌تواند فولادی (IWRC) یا الیافی باشد، اما در کاربردهای تله کابینی اغلب از مغزی فولادی استفاده می‌شود. در حالت کلی سیم بکسل فولادی از مقاومت و طول عمر بسیار بیشتری نسبت به سایر انواع آن برخوردار هستند.
- نوع تاب (Lay Type): تاب معمولی (Regular Lay) یا لنگی (Lang Lay)؛ که هر کدام بسته به نوع حرکت و نیروی وارده انتخاب می‌شوند.
ویژگی‌های مهم
استاندارد و ایمنی، قانون اول هر شغلی است. مخصوصا در فضاهای صنعتی! به همین علت اطمینان از سلامت تجهیزات مورد استفاده بسیار مهم و ضروری است. برای استفاده در تله کابین، سیم بکسل باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- مقاومت کششی بسیار بالا
- مقاومت در برابر خستگی فلز (Fatigue Resistance) در شرایط محیطی مختلف
- مقاومت در برابر خوردگی و شرایط جوی اعم از گرما و سرما
- برخورداری از انعطاف پذیری، قابلیت خم شدن و گردش مداوم به دور درام بدون آسیب
- برخورداری از سطح صاف و بدون زنگ زدگی برای جلوگیری از لرزش و ارتعاش در ارتفاع بالا
استانداردهای جهانی سیم بکسل
برخی از مهمترین استانداردهای بین‌المللی مورد استفاده در تولید سیم بکسل‌های تله کابین عبارت‌اند از:
- EN 12385-8
- ISO 2408
- DIN 2078
- ASTM A1023 / A1023M
این استانداردها مشخصاتی مانند قطر، حداکثر میزان کشش نهایی، نوع هسته، روش تست و ایمنی را تعریف می‌کنند. پس هر سیم بکسلی که به منظور استفاده در سیستم تله کابین خریداری می‌شود، باید تمامی این استانداردها را داشته باشد.
این را هم بخوانید: SWL سیم بکسل چیست و چطور محاسبه می‌شود؟
هنگام انتخاب سیم بکسل مناسب برای تله کابین باید به موارد زیر توجه کرد:
- تخمین میزان ظرفیت بار سیستم
- اندازه گیری دقیق طول مسیر و شیب حرکت
- نوع کابین و تعداد آنها به همراه مشخصاتی مانند وزن
- در نظر گرفتن شرایط محیطی مختلف برای جلوگیری از آسیب رسیدن به سیم و تجهیزات مرتبط (رطوبت، دما، برف، گردوغبار)
- بررسی و انتخاب نوع دستگاه کشنده و قرقره‌ها و تشخیص نوع بافت سیم بکسل
نگهداری و بررسی سیم بکسل
به دلیل نقش حیاتی سیم بکسل در ایجاد کردن ایمنی تله کابین، بررسی منظم آن ضروری است. برخی از مراحل نگهداری عبارت‌اند از:
- بررسی دوره‌ای از نظر خوردگی، شکستگی رشته‌ها و فرسایش لایه بیرونی سیم بکسل
- روغن کاری منظم برای جلوگیری از زنگ زدگی بدنه که باعث افزایش طول عمر تدریجی سیم خواهد شد
- تعویض سیم بکسل در صورت مشاهده علائم خرابی و پارگی
- استفاده از دستگاه‌های NDT (تست غیر مخرب) برای سنجش و اندازه گیری سلامت مکانیکی سیم بکسل
سیم بکسل تله کابین به عنوان قلب سیستم‌های حمل و نقل کابلی در کوهستان و مناطق مرتفع شناخته می‌شود. انتخاب صحیح، نگهداری اصولی و بررسی منظم این سیم‌ها، تضمین کننده عملکرد ایمن و پایدار تله کابین خواهد بود. استفاده از سیم‌های باکیفیت و دارای گواهی‌نامه‌های معتبر، مهمترین گام برای کاهش خطرات احتمالی و افزایش عمر مفید سیستم است. در این مقاله به بررسی بیشتر نکات پیرامون سیم بکسل تله کابین پرداختیم.